Ciddi Bir Adam Olamamak

Coen Kardeşler'in Amerikan taşrasında kurdukları absürd evrende,hayatın ciddiyetine fazlasıyla kapılan bir profesörün, gündelik hayatının çıkışsızlığına çare olarak gittiği hahamın yanında,hayatını kuşatan sorunlara cevap aramayı beklediği anda ,haham profesöre bir hikaye anlatır.Hikayeye göre Yahudi bir dişçi,Yahudi olmayan bir hastanın dişlerinin arkasında İbranice 'Yardım Et' yazısı olduğunu fark eder.Dişçi bunun ne anlama geldiğini,bir mesaj olup olmadığını aynı hahama danışmaya gelir.Larry (Profesör) şaşkın bakışlarla ve birazda verile(bi)cek cevabın heyecanını hissetiği kalp atışlarıyla hahamın ağzından çıkacak kelimeleri bekler.Çünkü dişçinin cevabını aradığı 'anlamsızlık' ın anahtarı,Larry'nin hayatında başedemediği sorunlar deryasının kurtarıcısı gibidir.Uzun hikayenin sonunda meraklı gözlerin bakışı altında kalan haham Larry'e bir türlü beklediği yanıtı veremez.Larry'e göre hahamın vereceği yanıt, hayatının bütün anlamlandırılmayan sorunlarını sonlandıracak bir güçtedir.Ama bir türlü o yanıtı alamaz.Haham'ın vereceği tek yanıt,verebileceği hiçbir yanıtının olmadığıdır.


Karsının kendisini aldatması,oğlunun gizli işler çevirmesi,kızının estetik yaptırmak istemesi,karısını aldatan adamın kendisini evden çıkarmaya uğraşması,Koreli öğrencisinin teklif ettiği rüşvet'in sonucu ahlaki ikilemin içinde kalması,ırkçı komşusunun kendisine ait olmayan alanı malıymış gibi kulllanması,kardeşinin gün boyunca tuvaletten çıkmaması ve sürekli kumar oynması Larry'nin mesleği olduğu fizik profesörlüğünün,Fizik kuralları gibi belli bir yasalar bütününde açıklanayacak sorunlar olduğunu anlamasıyla kaldığı çaresizliğin absürdlüğünden doğan 'hayat' ın tüm paradokslarıyla dalga geçiyor Coen Kardeşler.Öyle ki Larry'nin tüm bunlara cevap aramasıyla oluşan anlamsızlığın tüm kurumları da (din,aile,eğitim,bilim) bütün bunlardan nasibini alıyor.

A Seious Man (Ciddi Bir Adam)

Coen Kardeşler tıpkı tanrı tarafından lanetlenen Albert Camus'un mitolojik kahramanı 'Sisifos' gibi Larry'ide, yukarı çıkarıldığı taşın aşağı yuvarlanmasıyla onu tekrardan yukarı taşımakla yazgılı bir kahrama yad etmekten geri kalmıyorlar.Kurulan evrende herşeyin cevabını arayıp bulamayan fakat kasabanın diğer insanlarını tüm bu bilinmezlik cennetinde,şikayet etmeden yaşamaları Larry'i varoluşunun lanetli duvarlarına iyice hapsetmekten başka bir işe yarmıyor.Eşini aldatan adam Sy'nin,aynı gün yaptıkları kazada  ölmesi ve kendisinin  kurtulması Larry'nin hayatını anlamlandırma/ciddiye alma telaşını iyice pekiştiriyor.

Coen Kardeşler'in hayatı anlamlandırma serüveninin asla gerçekleşmiyeceğini,hayat dediğimiz absürdlüğün dünyasını kavramakla,anlamlandırmakla kendi varoluş çizgisini çizen tüm kurumların,kişilerin tıpkı filmin finalindeki  belirmekte olan kıyametin gerçekliği karşısıda küçücük ve değersiz olduğu ve anlamsızlığın bize öğrettiği tüm peşinden koşulan ideallerin nasıl önemsiz kaldığını,tehtitvari bir fırtınanın  ve ya telefonda doktorun ürkütücü ses tonunun (finalde Larry ile doktor arasındaki diyalog) felaketi karşısında 'tek başına' kalabilmenin acı ama absürd insanlık tarihini bir kez daha ortaya koyuyorlar.

Anlamlandırmaya uğaraştığımız ve asla ulaşamıyacağımız ideallerin peşinden sürüklenirken,Sisifos'un kaderine mahruz kalmanın çıplaklığını Larry'nin vücudyla yaşadığımız küçük dünyalarımızın,büyük belirsizlikleriyle dolu 'hayat' yolculuğunun gerçek filmi Ciddi Bir Adam.Yeni yılımızın ciddiyetine çok fazla kapılmama dileğiyle mutlu yıllar...

andacyazli@yahoo.com